 Ostatnie uaktualnienie: 22.9.2014 Strona zawiera praktyczne informacje dotyczące Hamburga, zarówno zwiedzania, komunikacji, architektury, kultury, parków itp. Nie jest ona jednak raczej przeznaczona dla 2-godzinnych turystów zaliczających kolejne miasto z racji gościnnego występu w mieście swojej ulubionej drużyny piłkarskiej :) Również nie dla przyjeżdżających do tego fascynującego miasta między innymi po to, by swoje długoletnie uprzedzenia pielęgnować. Jest też trochę na temat zwiedzania Lubeki. UWAGA: teksty to fragmenty maili pisane przez trzy osoby, więc nie jest to wielkie dzieło literackie!!! Gdyby ktoś z was do Hamburga się wybierał, to proszę konieczne mnie skontaktować. Dane mogą być nieaktualne. Proszę podać swój adres emailowy ... przydatny na odpowiedż. Kilka rzeczy, które pozostały po waszych "poprzednikach" Wprawdzie najlepsze dni na zwiedzanie Hamburga to od piątku do niedzieli rano (najgorsze to niedziela i poniedziałek), ale skoro przyjeżdżacie w sobotę po południu, to przynajmniej sobotę wieczorem zaliczycie. Tydzień później (chyba 11. maja) zaczyna się tu tegoroczny Hafengeburtstag więc wtedy z hotelami już byłoby ciężko. Mapka Centrum miasta: → hh-city.gif Mapka jak najlepiej zwiedzać HafenCity: → hctour.jpg Gdybyście mieli ochotę wybrać sie tam do Miniatur Wunderland, to mała uwaga ... na Wunderland trzeba praktycznie cały dzień. → http://www.miniatur-wunderland.com Mało kto wie, ale to chyba obecnie największa atrakcja muzealno-wystawowa nie tylko w Hamburgu ale i w Niemczech dla dorosłych; do 4 tys. zwiedzających dziennie. → http://www.youtube.com/watch?v=ACkmg3Y64_s → http://www.youtube.com/watch?v=Qz4NcTnQedo Dworzec główny: → hamburg-hbf.png - tam gdzie zaznaczone "FlexiCard" - można kupić bilety siedmiodniowe na metro jeśli się na takie zdecydujecie (autobusy i promy w cenie). Musicie przeliczyć co wychodzi taniej: 5-6 codziennych biletów grupowych (na 2-5 osob), czy dwa tygodniowe. Jeśli się na tygodniowe bilety zdecydujecie, to potrzebne są zdjęcia - typu paszportowego. Jak znajdę inne historyczne teksty czy mapki to ci prześlę. → Relacja Maji z pierwszej wizyty w Hamburgu w czerwcu 2008 ("Barclays Arena", wtedy "Color Line Arena") Maja pisała te rzeczy 3-4 lat temu, też te mapki pochodzą z tamtego okresu więc nie wszystko jest absolutnie aktualne. Jeśli więc mielibyście konkretne zamiary z jej informacji skorzystać, to napisz które i wtedy zweryfikuję jej komentarze. Są tam w dalszym ciągu małe błędy. Na tych mapkach nie zaznaczono "obowiązkowach" do zwiedzania dzielnic miasta, bo było to za oczywiste; na mapce centrum to dzielnica "Kontorhausviertel", na mapce HafenCity - to "Speicherstadt". Pisałeś o twoich zamiarach zobaczenia nowej architektury w mieście. Problem jest trochę bardziej złożony :) W czym rzecz. W Hamburgu zawsze inaczej rozwiązywano problemy urbanistyczne niż to inne miasta robiły i Hamburg był zawsze inny niż pozostałe części Niemiec. Po pierwsze był setki lat wolnym miastem, tzn. nie należał np. ani do Prus, ani do Danii (wyjątkiem były Altona i 2-3 dzielnice, które przyłączono do miasta w 1864, 1928 i 1937 roku, wzgl. kilka lat rządów francuskich za Napoleona), lub miał inne wyjątkowe przywileje handlowe lub polityczne. Hamburg był do połowy XIX wieku oddzielony od pozostałych krajów niemieckich rzeką Łabą i do tamtych lat nie było ani jednego mostu nad Łabą, co było korzystne podczas wojen (np. wojny trzydziestoletniej), które miały w krajach niemieckich miejsce w ponad tysiącletniej historii miasta. Nie licząc wielkiego pożaru w 1842 roku Hamburg nie znał więc do 1943 roku wojen i innych nieszczęść tego rodzaju, tzn, że poza tymi dwoma wyjątkami nie było nigdy potrzeby szybkiego reagowania na jakieś tam katastrofy czy wielkie zmiany polityczne. Duże części Hamburga były też, jakieś 200 lat - jakby się to w Polsce mawiało - pod "obcymi zaborami" - co miało bardzo korzystny wpływ nie tylko na rozwój gospodarczy, wygląd (duńska architektura klasycystyczna w Altonie) ale też na (tolerancyjny) sposób myślenia władz miasta. Do nieodwracalych zniszczeń (2 WŚ i wspomniany już wielki pożar) Hamburg zawsze podchodził bardzo pragmatycznie, jako do niepowtarzalnej szansy zbudowania czegoś nowego i lepszego. Wielkich katastrof w tym tu nie widziano. Podstawowa zasada hamburskich urbanistów była i w dalszym ciągu jest taka, że najpierw doprowadza się do porządku stare objekty zanim myśli się o budowie nowych! Dla mnie zawsze najlepiej obrazuje tę sytuację porównywanie Hamburga z Warszawą. Oba miasta mają 1,8 mil mieszkańców, i w obu wydaje się na inwestycje identyczną sumę pieniędzy, i to już od lat. W Hamburgu nawet nieco więcej. Ale ... jeśli ktoś jest niespecjalnie na bieżąco, to w Hamburgu praktycznie od lat niewiele widać. Pozornie niewiele widać! Moja mała uwaga na temat rządzenia ... O rozwoju miast i gospodarki kraju decydują nie rządy miast, regionu czy państwa - a wyłącznie prywatny wielki kapitał, istniejący i faktycznie "rządzący" tam często już 100 lat lub dłużej. Politycy i inni biurokraci mają na decyzje lokalnych miliarderów dużo mniejszy wpływ, niż to wszystkim wydawać by się mogło lub chciało. Nie wiem jakim wspólnym kapitałem dysponują ci co faktycznie Hamburgiem rządzą, ale jest tam sporo miliarderów, na czele z rodziną Otto posiadającą na koncie ponad 15 miliardów euro. Tysiące hamburskich milionerów już przemilczę bo to peanuts. Jedyne zadanie polityków to dbać o to, by źle się takim w przyszłości nie wiodło. Te super bogate tradycyjne hamburskie rodziny, mające też w rękach wielkie media, uważają już nieźle by przypadkowych i nieprzemyślanych decyzji ich politycy nie podejmowali. Jest to bowiem problem tradycji i kontynuacji, a nie problem mających niekiedy jedynie dobre zamiary wybieralnych polityków. Tylko wielki kapitał może mieć dalekowzroczne, realne, żywotne i uzasadnione cele gospodarcze, i na bieżąco systematycznie i starannie o to dbać. Niestety lub na szczęście - jak kto uważa. W Hamburgu decyzje zapadają bardzo, bardzo wolno, więc rozwój urbanistyczny i rozbudowa infrastruktury trwają tu dłużej niż się to w innych miastach normalnie dzieje. Przykład: Przeładunki kontenerowe w Hamburgu są obecnie rzędu 9 milionów TEU i wzrosną po ukończeniu rozbudowy portu w roku 2020 do maksymalnie około 25 milionów TEU. I co dalej? O dalszej rozbudowie po roku 2020 pomyślano już jednak w roku 1992 (w Polsce fala prywatyzacji - tu reprywatyzacji), kiedy wykupiono 92% terenów leżących wprawdzie w porcie (Moorburg) i wydano zakaz robienia nowych inwestycji, ale należących do osób prywatnych. Gdyby się okazało, że dalsza rozbudowa portu byłaby zbędna, to jest plan B przewidujący lokalizację w Moorburgu parku gospodarczego. Taka dalekowzroczna polityka gwarantuje dalszy rozwój miasta, bez względu na to jaka partia po 2020 będzie w ratuszu rządziła. Innymi świetnymi przykładami są też stare hamburskie tradycje muzyczne, medialne (ponad 50% wydawnictw drukowanych w Polsce ma siedziby główne w Hamburgu) i lotnicze, dzięki którym Hamburg należy obecnie do czołowych miast na świecie i w tych zakresach. Zadaniem polityków było tylko temu nie przeszkadzać ... i opowiadać, jak dobrze hamburska demokracja funkcjonuje. Pod → hc.jpg jest uaktualniona mapka do zwiedzania HafenCity. Linię metra U4 otwierają niestety dopiero 29. listopada 2012, ale można się tam dostać np. busem linii 3 z placu ratuszowego, lub 10-15 minut stamtąd na piechotę :) Inne możliwości to zacząć zwiedzanie od przystanku metra U1-Meßberg (polecam), lub z przystanku promu linii 62 Sandtorhöft. Informacja, tam gdzie "i HafenCity" jest w poniedziałki nieczynna. Są tam też materiały informacyjne. Warto zajrzeć. Informacja dotycząca "Überseequartier" mieści się tam gdzie brązowy kwadracik pod słowem "Überseequartier". Tam gdzie "i Magellan-Terassen" mieści się pawilon informacyjny Elbphilharmonii. Czy w poniedziałek obie otwarte? Nie wiem. Na Speicherstadt i HafenCity można śmiało zaplanować cały dzień. Muzeum/wystawa Miniatur Wunderland (blisko "i HafenCity", → http://www.miniatur-wunderland.de) wyłączam z tego planu, bo na to potrzeba całego dnia. Tam można odpocząć bo jest bar/restauracja. Fotografować można. Polecam też Muzeum Przypraw (→ http://www.spicys.de 1-2 godzin) i Muzeum Morskie (Maritimes Museum → http://www.immhh.de 3-6 godzin) - największe tego typu na świecie na 11 piętrach. Speicherstadt prawdopodobnie od 2014 będzie należało do listy światowego dziedzictwa UNESCO. Podobnie jak Kontorhausviertel i Chilehaus. Hamburg jest już na tej liście ale ... "objekt" jest 150 km od miasta. Dlaczego? Do Hamburga należą 3 wyspy na Morzu Północnym z okolicą zwaną Morze Wattowe. Z mojego doświadczenia wiem, że wiekszość ludzi z Polski ma z Hamburgiem jeden duży problem, i może pomyslisz o tym jak tu bedziesz lub w trakcie przygotowań. Jaki to problem? Polska nie jest krajem morskim, ludzie w Polsce nie "czują" co to woda, nawet ci z trójmiasta nie, (gdzie do szkoły chodziłem) więc morskość Hamburga wielu tak zaskakuje, że nie potrafiąc sobie z tym poradzić po prostu wodę ignorują - według zasady "dużych akwenów wodnych w moim mieście też nie ma, więc mnie to nie interesuje". Najlepiej widać to w relacjach zdjęciowych na forach, gdzie jest wprawdzie mnóstwo zdjęć z Hamburga, ale z portu czy z Łaby prawie żadnych nie ma. Myślę że bierze się to też stąd, że takie duże miasto ludzi często tak oszałamia, że szukają najpierw rzeczy wspólnych które łączą Hamburg z ich rodzinnym miastem, a ignorują obce aspekty - jak w tym przypadku wodę/Alster/Łabę/port. Ostatnio spotkałem tu turystkę z czeskiej Pragi, i dla niej woda też była ... kompletną niespodzianką z którą się nie liczyła. Maja ładnie opisała przejażdżkę promem 62. Też prom linii 73 który wpływa do portu (Landungsbrücken <-> Argentinienbrücke) jest dobry, chociaż ten pływa rzadziej - co 40 lub 60 minut. Tu można już na pierwszym przystanku (Theater im Hafen) wysiąść, się rozejrzeć, i pojechać dalej następnym promen. Apropos autobusy komunikacji miejskiej. → http://geofox.hvv.de/jsf/mapsLGV.seam;jsessionid=3E29466CABD49CBE05B19216EC8DF004.geofox2?language=en Od 1 marca jest zmiana w przepisach podróżowania autobusami liniowymi o której Maja wiedzieć nie mogła kiedy pisała że biletów nie trzeba przy wsiadaniu wyciągać. Teraz wsiada się do autobusów z przodu i pokazuje bilet kierowcy (wyjątkami są długie przegubowe busy, np. linii 5,6). Jak kupicie bilety na dzień (Tageskarte/Day Tickets) lub FlexiCard na tydzień, to możecie jeździć wszystkimi środkami z wyjątkiem Schnellbusów (na mapce powyżej oznaczone jako express bus a nie fast bus!). Są to linie od 31 do 49. Na te linie są dodatkowe opłaty, które można też u kierowcy "dokupić", jeśli się okaże, że innego busu naprawdę w pobliżu nie ma. → http://www.hvv.de/pdf/fahrplaene/produktplaene/SchnellBus.pdf Gdybyście chcieli troszeczkę port (poza oczywiście przejażdżką po porcie statkami wycieczkowymi poza wspomnianym już promem 73) zwiedzić to napisz, i spróbuje ci opisać jak. Przejść trzeba koniecznie pieszo starym tunelem "Alter Elbtunnel" na drugą stronę Łaby i stamtąd na miasto popatrzeć. Rowery? Turystom bym nie polecał bo nie jest to alternatywa do metra, a jedynie w niektórych przypadkach dodatkowa opcja. Z doświadczeń waszych poprzedników też nie, chyba że bylibyście tu dłużej. Poza tym nie są aż takie tanie, a około 10 000 przystanków (w tym 174 metra) robi zwiedzanie i bez rowerów bezproblemowe. Autobusy miejskie są tu świetne, i trzeba tylko wiedzieć gdzie są przystanki i jaka linia ... podobnie jak w każdym mieście. Rowerem dobrze można faktycznie zachodnią część miasta zwiedzać, np. ulicę Elbchaussee, z pięknymi starymi i nowymi willami i pałacykami, która ma prawie 10 km. Mimo to wycieczkę nawet pieszo od ulicy Palmaille w Altonie przynajmniej do ulicy Sieberlingstraße bym polecił. Przy ładnej pogodzie wrażenia są niezapomniane. Blankenese. Chcielibyście pojechać do portu czy do dzielnicy Blankenese, to musicie się do tego już w Polsce starannie przygotować. Tutaj na miejscu byłoby to trochę kłopotliwe, nawet jeśli się dobrze zna niemiecki. Wielu turystów jest rozczarowanych dzielnicą Blankenese, bo myśli: "pojadę tam linia metra, wysiadę na przystanku i dalej zobaczę". Blankenese jest dużo większe niż się to wydaje i trzeba mieć po pierwsze dokładną mapę (uliczki są krótkie, ciasne i wąskie, też schodki, tak że często na mapkach źle widoczne), a po drugie trzeba dokładnie wiedzieć które uliczki czy domki (na tych poniższych filmach też ich niestety nie widać) chce się zobaczyć. Tam bardzo łatwo stracić orientację, a że Blankenese leży na wzgórzu, bieganie pod i z górki naprawdę szybko męczy. Tylko rowerem z górki jest łatwo. Bilety na dzień lub FlexiCards nie są ważne na promy z Blankenese do Cranz w weekendy. Uwaga: od 2 kwietnia 2012 promy pływają w tygodniu tylko z Blankenese do Neuenfelde (remont mostu). Kilka filmów z youtube: → http://www.youtube.com/watch?v=x-VVUJoDENg → http://www.youtube.com/watch?v=S6UpBktWnPw → http://www.youtube.com/watch?v=qmKYMnTpMPI → http://www.youtube.com/watch?v=CMPYG15anxg → http://www.youtube.com/watch?v=z6nB8L8j16E Gastronomia W Hamburgu jest ok 2500 restauracji, więc nie powinno być problemu. Poza tym wszystko zależy od gustu i skłonności. Kilka przykładów: Bardzo ciekawe są hamburskie restauracje na pływających pontonach na kanałach GE 53.552341, 9.990718 (Poststraße), lub na/przy kanale Nikolaifleet: ulica Deichstraße GE 53.545858, 9.987751 i ulica Cremon GE 53.545968, 9.988559 → http://www.cremon.de +video (nie jestem pewny czy jest teraz otwarta dla wszystkich czy tylko dla grup) Stara i bardzo znana hamburska piwiarnia → http://www.groeninger-hamburg.de GE 53.547102, 9.996429 (+video). Muzycy mają swoje ulubione lokale (np. Kemp's, Mittelweg 27, Wto-Sob, od 17, gdzie się wielu słynnych muzyków z lat 60 i 70-tych spotyka, przykładowo przyjaciele The Beatles, a sami właściciele to też legendy muzyczne - Gibbo i Tina Kemp). W Hamburgu jest chyba też najładniej na świecie położone Hard Rock Cafe z tarasem (gdzie muzyka nie przeszkadza) i widokiem na Łabę, doki i pływające statki GE 53.545687, 9.967735. Restauracje rybne są tu między "Große Elbstraße" i "Van-der-Smissen-Straße" GE 53.544321, 9.938666 (uwaga: → http://www.fischereihafenrestaurant.de jest b. droga) a ponad 20 jest w dzielnicy portugalskiej (są też hiszpańskie restauracje) które Maja opisała GE 53.545923, 9.975321. W menu oczywiście nie tylko ryby. Przy bardzo ładnej ulicy Peterstraße (coś w stylu jak w przedwojennym Gdańsku), niedaleko kościoła St.Michaelis/Michel lubię chodzić do elegancko-przytulnej restauracji "Zum Alten Senator / Pod starym senatorem", GE 53.551302, 9.977405 :) → http://www.facebook.com/media/set/?set=a.235027263201240.50021.197589590278341 Można zajrzeć, a jeśli nie odpowiada to jest blisko Großneumarkt gdzie jest sporo lokali GE 53.550359, 9.980347. Poza tym Sternschanze, to taka dzielnica trochę jak Montmartre/Boheme - Ulica Schulterblatt i przyległe, np. Susannenstraße. GE 53.561715, 9.962313 Dużo pięknych i eleganckich lokali jest w dzielnicach Eppendorf (Eppendorfer Weg, Eppendorfer Landstraße), Harvesterhude (Mittelweg X Milchstraße). To jednak raczej bogatsze dzielnice. "Hm, rowery a metro, mówisz, że wynajem jest znacznie droższy niż komunikacja zbiorowa?" Rowerem bym wam nie polecil jeździć. Hamburg to nie Amsterdam, bo "from coast to coast" jest tu ponad 40 km. Z mojego doświadczenia też wiem, że zwiedzanie tylko jednej dzielnicy jest niekiedy tak uciążliwe, że człowiek jest zadowolony kiedy może troche odpocząć i do następnego celu metrem na siedząco pojechać. Poza tym jest kilka okolic bardzo pagórkowatych (do 15%) tak że rowerem ciężko. FlexiCard na 7 bieżących dni od 9:00 do 6:00 następnego dnia, "Großbereich Hamburg", na wszystkie środki transportu (dwie sieci metra, busy, statki i promy na Łabie) kosztuje na osobę 24,75 euro (potrzebne jest zdjęcie) a za wynajem roweru biorą tu z reguły 50 euro/tydzien. FlexiCards (na siedem kolejnych dni) można załatwić od ręki zaraz po przyjeździe do Hamburga w punkcie serwisowym HVV na dworcu (otwarty do 21:00). Potrzebne jest normalne zdjęcie paszportowe. Za każdy następny dzień płaci się 4,95 euro. Załatwienie nie jest specjalnie skomplikowane. Na dworcu głównym z paniami można się też po angielsku porozumieć, w innych punktach w mieście może to być różnie bo trzeba wiedzieć co to np."Großbereich Hamburg", itp, i znajomość angielskiego nie pomaga jeśli się nie wie co to oznacza. Metro jeździ w Hamburgu od 4:30 do 0:30/1:00 (w zależności od tego gdzie się wsiada), i to w rytmie od 3 do 10 minut. W weekendy i święta metro jeździ na okrągło! Inne taryfy: -Tageskarte/Day Ticket: od 9:00 do 6:00 następnego dnia, na wszystkie środki transportu (dwie sieci metra, busy, statki i promy na Łabie) -> jedna osoba 5,60 euro. -Jak wyżej, ale grupa 2-5 osób 9,90 euro (czyli opłaca się już w dwójke) Uwaga dotycząca busów: wszystkie normalne linie i linie nocne ale nie Schnellbus (linie 31...49). Mapki razem → Shopping w City. Tu są największe obroty w Europie więc coś dla pań z mężami posiadającymi grube portfele → Zwiedzanie City - ciekawe ulice na czerwono → Kontorhausviertel - Dzielnica kontorów → Zwiedzanie Speicherstadt i HafenCity → Port na szybko → Kanały(Fleety) w Hamburgu → Dworzec główny → Stacja metra Jungfernstieg → Wokół Aussenalster (północ) → Promy → Nowe inwestycje w City → Nowe inwestycje wokół Reeperbahn Dwie ostatnie mapki: budowy/przebudowy w ostatnich 20 latach. Normalne remonty i renowacje nie są w grafice uwzględnione. Zielony - ukończone Cyjan - w trakcie Czerwony - bezpośrednio przed rozpoczęciem robót Żółty - place/skwery "Pytasz jaka główna różnica między Lubeką, Hamburgiem i Gdańskiem?" Hmmmm... książkę by o tym można napisać. Myślę że chodzi ci o porównanie architektury, ale ja bym do tego też różnice w strukturze mieszkańców dodał, przy czym jeśli chodzi o Gdańsk to niespecjalne jestem na bieżąco, aczkolwiek przypuszczam, że o specjalnej strukturze tego typu w Gdańsku mówić nie można. Chyba nie ma w tym względzie wielkiej różnicy między Gdańskiem i Gdynią? Między Hamburgiem i Lubeką jednak jest znaczna, już pominąwszy fakt, że w śródmieściu Hamburga zaludnienie jest małe, inaczej więc niż w Lubece. Lubeka jest bardziej "intelektualna i humanistyczna" niż Hamburg, będacy miastem mediów, reklamy, nowoczesnej kultury i przemysłu. Najbardziej obrazowo widać to na przykładzie zdobywców nagród Nobla: Hamburczyk i fizyk Heinrich Hertz (ten od jednostki częstotliwości Hz), a po drugiej lubeckiej stronie - pisarze Thomas Mann (Buddenbrookowie) i Günter Grass (Blaszany Bębenek). Mimo że Lubeka dziewięciokrotnie od Hamburga mniejsza, to jeśli chodzi o znane osobistości z życia kulturalnego w Niemczech, ilość takich pochodzących z Lubeki powinna być liczbowo na takim samym poziomie co z Hamburga. Jeśli przykładowo jakiś nauczyciel z południa Niemiec ma do wyboru posadę w Hamburgu czy w Lubece - to wybierze Lubekę. O ile pamiętam odwiedziliśmy chyba jak tu byłeś też moją znajomą nauczycielkę i chyba coś o tym też wspomniała. Okej, ale tobie bardziej chodzi o budynki i architekturę. Zacznijmy od Gdańska i Lubeki. Lubeka jest ponad 100 lat starsza jeśli o budowle chodzi (jeszcze średniowiecze), od tego trzeba więc zacząć. Jest inna istotniejsza różnica między tyma dwoma hanzeatyckimi miastami, pominąwszy fakt, że Lubeka była długo stolicą Hanzy, a Gdańsk miał w średniowieczu znaczenie jedynie drugorzędne - po Nowgorodzie, Visby czy Bergen. Oba miasta zostały podczas II WŚ prawie kompletnie zniszczone, oba zostały odbudowane, ale sposób w jaki to zrobiono, robi tę ogromną różnicę jeśli chodzi o wygląd i charakter miasta dzisiaj. W jednym zdaniu - Lubekę odrestaurowano, a Gdańsk postawiono na nowo według zasady "jako tako w starym stylu, a o szczegóły nikt pytać nie będzie. Przy okazji zmieniono wielu budynkom styl z niderlandzkiego na włoski renesans!. W Gdańsku decyzje władz były uwarunkowane tempem, bo chciano jak najszybciej pokazać światu wieczną polskość Gdańska. Takie propagandowe podejście do sprawy miało skutki. Do budowy powojennego Gdańska używano materiałów i technologii gwarantujacych jedynie szybkie ukończenie budowy, więc reszta nie miała znaczenia. Przykłady: stropy, n.p. kosciołów robiono często z żelazobetonu, a nie używano starych technologii i mieszanek sprzed 300 lat. Cegłę z gruzów brano chyba tylko w sytuacjach wyjątkowych, bo stara cegłę widać dzisiaj w murach bardzo rzadko. Do "odbudowy" Gdańska używano cegły z nowych PRL-owskich cegielni (lub nawet pustaki), i nawet nie starano się by jej wymiary były z oryginalną cegłą identyczne, nie mówiąc już o kolorze. Oryginalną cegłę importowano w starym Gdańsku z Niderlandów, i miała ona typową wielkość i barwę bo wypalano ją tam tylko dla Gdańska. Jak budowano po wojnie nowe domki i kamienice, to zwracano uwagę jedynie jako tako na fasady i wygląd z ulicy. Oznacza to, że wnętrza kamienic, klatki schodowe/schody, piwnice, strychy, poręcze, kominy, podwórka, itd, ze starymi oryginalnymi budynkami nie miały nic wspólnego. Nawet okna wymyślono kompletnie inne i też nie odpowiadały one często starym wymiarom i proporcjom. Zamiast prostokątnych - na przykład okrągłe. Również piętra i mieszkania były kompletnie inaczej rozplanowane bo oryginalne pokoje/komnaty były większe a kąty dla służby mniejsze. Oryginalne kamienice nie były często tynkowane a o kolorowych tynkach mowy być nie mogło - z wyjątkami. Przyczyna dlaczego po wojnie prawie wszystkie budynki otynkowano jest częściowo zabawna. Nie mając starych planów i nie mając starych lokatorów, 98% mieszkańców przedwojennego Gdańska była pochodzenia niemieckiego, orientowano się prawie zawsze jedynie na starych fotografiach. Problem w tym, że stare gdańskie kamienice zaczęto dopiero w XIX wieku przesadnie tynkować, nie tylko zresztą w Gdańsku. W wielu miastach tynk w ostatnich latach usunięto, co w Gdańsku byłoby jednak niemożliwe bo pod tynkiem oryginalnych murów nadających się do pokazania nie ma (Piwna, Chlebnicka, itd). Smutnym przykładem gdańskiej odbudowy jest też Straganiarska, której budynki w dużej części wojnę przetrwały. Niestety budynki zburzono i postawiono inne, podobne, ale już w "nowszym" stylu. Nie wiem jak dzisiaj, ale kiedyś tłumaczono się, że nie miano do dyspozycji starych planów. Wiele z tych planów jednak ocalało (są na przykład w lubeckim muzeum starego Gdańska), a po drugie nawet jak stare budynki ocalały i była możliwość ich odrestaurowania względnie po wyburzeniu postawienia wiernych replik, to tego, jak na Straganiarskiej, nie zrobiono. Efekt jest taki, że dzisiejszy Gdańsk jest raczej fikcją i fantazją, a o jego starym wyglądzie trudno mieć dzisiaj wyobrażenie. W Lubece takiego propagandowego pośpiechu nie było, więc odbudowuje i restauruje się do dzisiaj, i jak na własne oczy zobaczysz, jest jeszcze kilka starych budynków czekających na małe i większe renowacje - n.p. zaraz przy bramie Burgtor. Inaczej niż w Gdańsku, domy w Lubece odbudowywano według starych technologii i przy użyciu starych lub identycznych materiałów. To znaczy, jak w średniowieczu nie użyto przy montażu drewnianych belek gwoździ, to robiono to po wojnie też bez gwoździ, i tak dalej. Mapka na której zaznaczyłem uliczki którymi warto sobie pochodzić i domy które warto zobaczyć: → luebeckstadtplan.png Jak byliśmy wtedy te dwie godziny w Lubece to o ile pamiętam byliśmy tylko na rynku i w kościele St.Marien. Chyba nawet na wieży kościoła Petrikirche też nie byliśmy. Od tego czasu sporo się w Lubece zmieniło, nie tylko dlatego, że w ciągu tych 20 lat miasto na bieżąco i systematycznie odbudowywano. Bardzo ładnie doprowadzono w ostatnich 10-20 latach do starego stanu część północno zachodnią miasta - tam gdzie jest na przykład uliczka Thorweg. Doszły też nowe przejścia/podwórza (Gänge/Höfe), chociaż w dalszym ciągu nie wszystkie są dla turystów dostępne. I nowy bardzo praktyczny mostek na Trave! Zdanie na temat zwiedzania tych "przejść/podwórek" (Gänge). Jeśli są z ulicy zamknięte, to jest sprawa oczywista. Są one natomiast otwarte, to są grubo rzecz biorąc dwa typy: 1. gdzie niespecjalnie widać, że ludzie tam mieszkają 2. gdzie się ma wrażenie, że jest się prawie w prywatnym mieszkaniu, tak blisko i nisko są okna, a często ludzie siedzą na zewnątrz tych swoich domków z bajki. W takim przypadku pomaga znajomość niemieckiego, bo zasada jest taka, że się ludzi tam mieszkających pozdrawia, się do nich uśmiecha, a jeszcze lepiej, że szuka się z nimi rozmowy ("O jak ładnie u pani! - co się też zawsze faktycznie zgadza, bo przejścia są z reguły przeurocze). Jeśli się tego nie robi, to niekiedy patrzą krzywo. Mieszkańcy Lubeki są kompletnie inni niż ci w Hamburgu. Fotografować ich bym też polecał gdy tego nie widzą. Zawsze sobie w takim przypadku wyobrażam co by było, gdyby w moim ogródku codziennie dziesiątki, a w sezonie pewnie setki obcych ludzi się włóczyło :) Listę tych przejść znajdziesz w każdym przewodniku, i jest ona też już od lat w Wikipedii → http://de.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCbecker_G%C3%A4nge_und_H%C3%B6fe Jeśli faktycznie nie byliśmy na wieży Petrikirche to polecam. Polska Wikipedia: → http://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Piotra_w_Lubece Ta mapka, którą załączam to nie ta wspomniana uprzednio! Zrobiłem ją jakieś dwa lata temu dla znajomych z Niemiec, którzy mieli zamiar zwiedzić Lubekę w jeden cały dzien - czerwony szlak wiedzie więc od dworca bo przyjechali pociagiem. Są na tej mapce wszystkie ważne i ciekawe objekty. ("Besichtigung" - to "do zwiedzania") Wejście do Marienkirche (koniecznie) kosztuje 2 euro, przynajmniej tak było kiedy tam niedawno byłem. Poza tym wejść trzeba do Heiligen-Geist-Hospital (za darmo) i do restauracji Schiffergesellschaft. Do tej ostatniej nawet bez konsumpcji - kelnerzy to wiedzą, i nie ma problemu. Koniecznie też do firmowego sklepu wynalazców marcepanu Niederegger. Ładne są uliczki Kleine Petersgrube i Große Petersgrube i okolice. Tam niedaleko kiedyś przy ulicy Pferdemarkt kiedyś mieszkałem. Jeśli jakaś brama przy ulicy otwarta, to zawsze warto zajrzeć. Można też tymi mostkami przejść na drugą stronę rzeki Trave i stamtąd na sylwetkę miasta popatrzeć. Ulice Hüxstraße doprowadzono do porządku dopiero w ostatnich latach. Parkowanie. Kiedyś było to możliwe nawet w centrum, ale już od lat mogą tam parkować tylko mieszkańcy miasta. Nie powinniście mieć jednak problemu z zaparkowaniem przed mostem Puppenbrücke ("Most Lalek", na mapce na lewo od mostu). Z centrum Lubeki do Hamburga potrzebujecie 40 minut, tyle samo co pociągiem ... gdybyście samochód w Lubece zgubili :) → luebeckvonobenzaw.jpg → luebeckstadtplan.png 2012-04-01 Port w Hamburgu. Jest kilka firm których statki robią wycieczki po porcie (nie mylić te statki z promami), ale z tym to taka sprawa. Dla obcokrajowców i turystów pierwszy raz w Hamburgu i zdanych na siebie, tzn. nie znających faktów i sytuacji, bym nie polecil. Gdzie problem? Port jest po prostu za duży, więc można tylko jego fragmenty zobaczyć, i reprezentacyjnej wycieczki, gdzie wszystko by było, takiej nie ma bo by trwała przynajmniej 3-4 godziny, i kosztowała by przynajmniej 50 euro. Są wycieczki jedno- półtora- i dwugodzinne. Te jedno-/półtora-godzinne kosztują 15-20 euro, dwugodzinne około 30 euro na osobę. Wiekszość rejsów prowadzi do Speicherstadt i do terenu portu mniej więcej naprzeciwko terenu od HafenCity do Fischmarkt, w tym do Speicherstadt. Problemem jest jednak, że do Speicherstadt, które jest największą atrakcją takich wycieczek, statki płyną tylko w okresie przypływu, więc trzeba wiedzieć kiedy są przypływy, a jeśli się nie wie to trzeba pytać. Z reguły można się ze sprzedawcami biletów w angielskim bez problemu porozumiewać, ale jeśli się tematu nie zna, to często jest tak, że się wprawdzie słowa rozumie, ale nie to o czym właściwie się mówi. Wielu nie wie co to przypływy i odpływy bo w Polsce na Bałtyku nieznane. Rejsy dwugodzinne zahaczają też zawsze o jakiś terminal kontenerowy, i stocznię Blohm+Voss z dwóch stron. Są też rejsy "luksusowe" za jakieś 100 euro i rejsy wieczorne (chyba tylko jednogodzinne, zawsze zależne od przypływów i odpływów). Ważną cześcią wycieczek są komentarze przewodnika, ale są one w niemieckim, chyba że dla grup turystów. Bez tych komentarzy jest to tylko 50% frajdy, bo rzeczy o których opowiadają są faktycznie ciekawe. Tutaj przykładowo dwie takie firmy: → http://www.abicht.de → http://www.kapitaen-pruesse.de Alternatywa? Na własną rękę, a jeśli ma się bilet metra na cały dzień, to przy odrobinie własnej inicjatywy jakieś 80% tego co oferują wycieczki po porcie też można zobaczyć. Więc tak: 1. linia promu 62 2. linia promu 73 3. Alter Elbtunnel (stary tunel pod Łaba z 1911 roku) 4. Bus linii 150 z Finkenwerder do przystanku "Am Rosengarten" i z powrotem do dworca w Altonie. 5. nowa linia 72 od "Landungsbrücken" do "Elbfilharmnonii". Szczegóły. 1. linia promu 62 Promy pływają z reguły co 15 minut. My mówimy że statki tej linii to "żelazka do prasowania" (Bügeleisen) :) → Prom tej linii na przystanku Dockland Tak jak Maja pisała, polecam wysiadkę na przystankach; Fischmarkt, Dockland, Neumühlen. Można z jednego do następnego przystanku też przejść pieszo - zwłaszcza polecam z Fischmarkt do Dockland ulicą "Große Elbstraße". Jeśli widać wejścia to warto zajrzeć do budynków, polecam do Stilwerk, lub podejść do brzegu Łaby. Tam gdzie zaczyna się ulica "van-der-Smissen" iść dalej właśnie tą ulicą. I z tej ulicy można wejść np. do Rynku Rybnego (FischMarkt) mniej więcej w połowie tej ulicy. Przy przystanku Dockland można wejść do góry na budynek terminalu wycieczkowców Altona i na biurowiec Hadi Teheraniego w kształcie statku. Przystanek Neumühlen/Övelgönne. Tu warto przejść jakieś 900m (do miejsca gdzie się kończy zakrętem w lewo do plaży) uliczka Övelgönne (tylko dla pieszych) dalej wzdłuż plaży w kierunku zachodnim, i popatrzec na stare rybackie domki. Na youtube → http://www.youtube.com/watch?v=S6UpBktWnPw od 9:30. Dalej, od 13:40 jest przystań linii 62 Dockland. Autor przeszedł z dworca Blankenese do Landungsbrücken ponad 11 km. Video warto zobaczyć bo dobrze oddaje charakter całego zachodniego nabrzeża Łaby. Prom płynie do przystanku Finkenwerder i wraca z powrotem. Nie trzeba więc wysiadać ... chyba że chce się pojechać dalej busem 150 do lotniska Airbusu (punkt 4.) Promy pływają do godziny 23 więc można też wieczoren wejść by swiatła portu zobaczyć. Bardzo lubię takie wieczorne pływanie po Łabie, zwłaszcza zimą. Na pokładzie są wszędzie czyste toalety, a nawet jeśli pada to można z górnego pokładu Hamburg sobie oglądać. Przy wejściu na dole są też plany do zabrania wszystkich promów tej firmy HADAG. Jak drzwi zamknięte, to są duże czarne guziki do wciśnięcia :) 2. Linia promu 73 Do tego ta mapka: → hafen73.jpg Na przystanku Landungsbrücken znaleźć ponton gdzie te promy cumują. Promy różnych linii cumują przy różnych pontonach lub mostach (Brücke 1, Brücke 2, itd). Tam gdzie cumują są automaty biletowe z napisem HVV, a na rozkładach jazdy przy automatach widać czy akurat właściwa linia. Można wysiąść już na pierwszym przystanku przy teatrze musicalowym ("Król Lew"), jeśli się uważa że warto nieco dłużej sobie na przeciwną stronę Łaby popatrzeć. Jeśli nie, do jechać dalej ... i opuścić prom na przystanku Arningstrasse lub na przystanku Argentinienbrücke. W pierwszym przypadku jest sprawa o tyle prostrza, że idąc dalej ulicą Worthdamm można bez problemu dostać się do ulicy Veddeler Damm. To jakieś 1000 m. Ale te Rafinerie które się mija są niespecjalnie ciekawe. W drugim przypadku (wysiadka Argentinienbrücke) widzi się nieco więcej portu, ale jest mały problem z dostaniem się na ulicę Veddeler Damm. Trudno to mi tu opisać, ale myśleć zawsze trzeba o tym, że patrząc z akurat cumujacego promu trzeba dostać się na most ponad głową i przejść nim z jego prawej strony na lewą - to znaczy na wschód. Tam można trochę sie pogubić ... i nagle znaleźć się po drugiej strony jezdni. W A Ż N E. Samochody a zwłaszcza ciężarówki jadą tam z reguły bardzo szybko, więc trzeba przy przechodzeniu na drugą stronę jezdni bardzo uważać !!!! Bym ci poradził obejrzeć sobie to miejsce jak to na Bing Maps i na Street View wygląda. Idąc dalej ulicą Veddeler Damm dojdziecie do Muzeum Portowego. Z Argentinienbrücke jest to jakieś 1300 metrów, z Worthdamm mniej więcej 1 km. Orientacja jest prosta, bo idziecie tak długo aż zobaczycie po lewej stronie stare dźwigi. To muzeum składa się z dwóch "części": - Stare hangary portowe → http://de.wikipedia.org/wiki/Hafenmuseum_(Hamburg) → http://www.hafenmuseum-hamburg.de/das_museum.htm Wstęp kosztuje 5 euro. - Nabrzeże ze starymi wagonami, dźwigami, łodziami i starym statkiem z 1958 roku → http://www.msbleichen.de/webcam.html → http://de.wikipedia.org/wiki/MS_Bleichen Wstęp na nabrzeże oczywiście nic nie kosztuje. Nabrzeżem polecam pojść do końca, a nawet przejść po lewej stronie pas zieleni i pójść wzdłuż płotu do końca. Gdzie tę zieleń przejść? - trzeba się rozejrzeć. Dla pań szpilki niespecjalnie wskazane :) Po opuszczeniu muzeum musicie pójść dalej na wschód ulicą Veddeler Damm, przejść mostem (Niedernfelder Brücke) i jakieś 100 metrów za mostem przejść na drugą stronę ulicy. Stamtąd już widać przystanek S-Bahn Veddel. Są o ile pamiętam też tabliczki informacyjne ze strzałkami. Inna możliwość, to po opuszczeniu muzeum iść tak długo aż po przeciwnej stronie ulicy znajdziecie przystanek autobusu linii chyba 256 (o ile pamiętam krótko przed mostem). Busy jadą wprawdzie dość rzadko, ale może bedziecie mieli akurat szczęście. Busy jadą o ile pamiętam właśnie do tego przystanku S-Bahn Veddel (jeden przystanek). Dalej w kierunku Dworca głównego (Hbf, Hauptbahnhof) - w każdym bądź razie nie w kierunku Harburg lub Neugraben! 3. Alter Elbtunnel → www.youtube.com/watch?v=Dc0f110f5e0 Jedną rurę akurat remontują, ale druga jest w użyciu. W dół można pojechać windą (ma ponad 100 lat!) lub przejść się pieszo schodami. Polecam obie wersje! W Steinwerder po drugiej stronie podejść do brzegu Łaby i się rozejrzeć. Można też trochę się przejść ulicą "Am Elbtunnel" skąd widać nieco ze stoczni, a jak akurat remontują statek to się ma akurat szczęście. Przeciętnie raz w roku stoi tam też Queen Mary 2. ale to trzeba już wiedzieć kiedy. Ten dok 17 to największy dok pływający w Europie (QM2 ma ponad 350 metrów). Ale jak piszę, coś naprawdę widać tylko kiedy statek w doku. → http://de.wikipedia.org/wiki/St._Pauli_Elbtunnel → http://en.wikipedia.org/wiki/Elbe_Tunnel_(1911) 4. Linia busu 150. Jadąc tą linią można zobaczyć port i dwa terminale kontenerowe, przejechać się 3 kilometrowym tunelem pod Łabą i popatrzeć na zakłady Airbusa z często kilkoma parkującymi Airbusami A380. W weekendy nie polecam. Do busu można wsiąść: - albo na dworcu autobusowym przy dworcu S-Bahn Altona. - albo z przystanku promu Finkenwerder Landungsbrücke. W tym drugim przypadku musicie uważać by pojechać w kierunku Neuenfelder Damm lub Cranz (nie wszystkie busy jadą do Cranz), a nie w kierunku Bf.Altona. Przystanek jest jakieś 100 m od przystani promu. Wychodząc z mostu przystani - iść na lewo. Gdy wsiądziecie w Altonie to nie ma problemu by pomylić kierunki. By zobaczyć lotnisko i zakłady Airbusa i popatrzeć na lądujące i startujące Airbusy musicie pojechać do przystanku "Am Rosengarten". Jest za przystankiem "Westerweiden", więc gdy bus minie Westerweiden przycisnąć na wszelki wypadek guzik. Po wysiadce trzeba przejść jakieś 500 m do punktu widokowego, idąc w kierunku z którego akurat przyjechaliście. Fotka tu: → http://en.wikipedia.org/wiki/Hamburg_Finkenwerder_Airport Możecie też wysiąźć już na przystanku "Westerweiden" i pójść dalej w tym samym kierunku gdzie akurat dalej bus pojechał. Kilka razy już tam byłem, i przeciętnie 2 samoloty na godzinę startują lub lądują (nie w weekendy). Ma się szczęście to częściej, ma się pecha to rzadziej :) Warto mieć lornetkę lub aparat fotograficzny z dobrym teleobjektywem. Z powrotem podobnie: busem albo do Altony (z popatrzeniem na port i tunel) albo do przystani promu 62 w Finkenwerder (bez portu i bez tunelu). Możecie też na wschód do przystanku "Westerweiden" pójść. The Beatles. Najlepiej zajrzyj na stronę: www.withthebeatles.de i kliknij w środku. W Menu "there's a place" są wszystkie istotne miejsca. Najważniejsze to: 1. Indra-Club. Tutaj po raz pierwszy w historii wystąpili jako The Beatles, a było to w 17. sierpnia 1960 roku. → http://indramusikclub.com/ Spali wówczas w budynku przy Paul-Roosen-Straße 33. Niedaleko klubu Indra. Wówczas mieściło się tam kino Bambi. Przy byłym wejściu jest zdjęcie. Do klubu można normalnie wejść, się rozejrzec i piwo wypić. Godziny otwarcia - zobacz ich stronę internetową. 2. Kaiserkeller. Tu wejść można tylko jak są występy. Grali tam po występach w klubie Indra 3. Top Ten. Następny klub po Kaiserkeller gdzie grali. Klub jest tylko na imprezy pierwszej klasy, czyli drogi, a występów nie ma. Mieszkali pod dachen budynku gdzie się Top-Ten mieścił. Reeperbahn 136. 5. Star-Club Große Freiheit 39 Tego słynnego klubu już nie ma, ale można wejść na podwórze gdzie jest się kilka tablic. 6. Gretel&Alfons Große Freiheit 29 To jedyna knajpa otwarta do dzisiaj, gdzie wszyscy muzycy Star-Clubu praktycznie codziennie bywali. Też The Beatles. Są stare zdjęcia. Warto usiąść i piwo na ich zdrowie wypić :) Poza tym: - Plac Beatlesów - przy wejściu do ulicy Große Freiheit. Moje zdjęcia są na fejsbuku i na → www.withthebeatles.de UWAGA: Beatlemania zamknięta!!! Kilka słów na temat Reeperbahn i przyległych ulic Godziny wałęsania się: od 22 do rana, a lepiej po 23. Najlepsze dni, w kolejnosci do najgorszych: Sobota Piątek Czwartek Środa Wtorek Poniedziałek Niedzieli nie polecam wcale. Szkoda czasu. Ulice, to oczywiscie Reeperbahn, Große Freiheit, Davidstraße, Herbertstraße (wejść mogą tylko mężczyzni > 16), Hans-Albers-Platz i przylegające ulice. W niedziele rano ma miejsce Fischmarkt (Targ rybny) przy hali Fischauktionshalle, przystanek promu 62 Fischmarkt Altona. Z reguly jest tak, że turyści wałesający się w nocy z soboty na niedziele po St.Pauli/Reeperbahn idą rano na ten rynek. Jest znany na całym świecie. Na Reeperbahn i Große Freiheit są kabarety i teatrzyki erotyczno-pornograficzne. Obojętnie jednak gdzie wejdziecie i gdzie przy stoliku usiądziecie najpierw zorientować się o pisane ceny. Restauracje i imbisy są wszelkiego rodzaju, od McDonald's, PizzaHut do ekskluzywnych. Na końcu Reeperbahn pod wieżowcem i naprzeciwko Große Freiheit jest Schweinske, jako tako normalna typowo niemiecko-europejska spokojna restauracja. Nie dajcie się namowić na cokolwiek przez przechodniów czy Polaków zaczepiających rodaków. Animatorzy przed kabaretami to co innego, bo tam ryzyko wejścia jest obliczalne, i wiadomo co was oczekuje. Wejść można zawsze i nie ma żadnego problemu zorientować się co to takiego i po minucie wyjść. Z piątku na sobotę i z soboty na niedziele metro jeździ na okrągło. W pozostale dni są linie nocne busów. Przystanki gdzie busy stamtąd do dworca głównego jadą mieszczą się: przy "Schweinske" (Reeperbahn/Große Freiheit pod wieżowcem), przy skrzyżowaniu Reeperbahn i Davidstraße i przy przystanku U3 St.Pauli (na południowej stronie przedłużenia ulicy Reeperbahn). Jadą chyba co godzinę. Słówko na temat obejścia jeziora Außenalster. Można faktycznie wypożyczać rowery w wielu punktach miasta na kilka godzin, ale są wg. mnie drogie bo do 12 euro na dzień. Szczegóły tu: Niem.: → http://www.pro-wohnen.de/Hamburg/fahrradverleih-hamburg.htm Ang.: → http://www.hamburg-tourism.de/en/themes-tours/sightseeing-tours/stadtrad-bike-rental/ Jeśli całe 8 km za dużo, to można połowę i dalej metrem (np. stacja metra U1 Klosterstern - ładne wille/pałacyki między Klosterstern i Außenalster). Problem w tym ... że obie strony są ciekawe. Po stronie zachodniej jest cały czas ładny park i ciekawe budynki, a za to na strona wschodnia jest bardziej urozmaicona topograficznie. Jeszcze jedna uwaga dotycząca biletów kolejowych do Lubeki: można je dostać w automatach na dworcu głównym. Na planie → hamburg-hbf.png czerwony obszar z prawej strony. O ile pamiętam przyjmują najwyżej 20 euro banknoty. 2012-04-03 Dwa linki do tematu Hafengeburtstag, w tym roku 11-13 maja: → http://www.naszemorze.com.pl/pokaz_wiadomosc.php?idn=448 → http://www.naszemorze.com.pl/pokaz_wiadomosc.php?idn=406 UWAGA: W przyszłym roku 4 dni, 9-12 maja 2013! 2012-04-07 (k) Informacje ze strony www.hamburg−tourism.de Co warto zobaczyć? Hamburg, brama do świata, piękność, perła północy: Zielone miasto nad wodą nie bez powodu uchodzi za jedno z najpiękniejszych miast Niemiec. Nawet zwykle bardzo powściągliwym Hanzeatom trudno jest ukryć dumę ze "swojego" miasta. Swoją atmosferą i nadmorskim urokiem Hamburg oczaruje każdego, kto był tu choćby raz. Łaba, Alster, dzielnica Hafencity, Dzielnica Spichlerzy (Speicherstadt), Targ Rybny (Fischmarkt) lub ulica Reeperbahn – każdego dnia można tu odkryć, przeżyć i podziwiać coś nowego. Hamburg jest z 1,8 milionami mieszkańców drugim co do wielkości miastem w Niemczech, oferującym swoim gościom wyjątkowe atrakcje: kultura i sztuka z najwyższej półki, uznane na całym świecie musicale, ambitne i zajmujące przedstawienia teatralne, cała gama hoteli, wspaniałe restauracje, ekskluzywne sklepy, ekscytujące życie nocne i niezliczone zabytki, jakich dostarczyła 1200-letnia historia miasta. Hamburg jest miastem młodym, nowoczesnym, przyjaznym i kosmopolitycznym, który jest jednocześnie pełen kontrastów. Z jednej strony barwna i zarazem najbiedniejsza dzielnica St. Pauli wraz z ulicą Reeperbahn, najbardziej grzeszną milą na świecie. Z drugiej strony porządna i bogata dzielnica Blankenese ze swoimi niezliczonymi willami i pięknymi, pełnymi romantyzmu widokami ze zbocza Łaby i położonych poniżej plaż. Każdy zakątek Hamburga wygląda inaczej, a mimo to wszystko łączy się w jedną, harmonijną całość. Do Portu Hamburskiego, serca miasta, przybijają statki z całego świata. Czynnikiem, który naprawdę wyróżnia Hamburg spośród innych miast, jest specyficzny stosunek do życia – jednak o tym musicie się już Państwo przekonać sami. Serdecznie witamy Państwa w naszym czarującym mieście i życzymy ekscytujących i pełnych wypoczynku dni! Wszystko o rzece Alster Ogromne jezioro w sercu bogatego w zieleń miasta portowego jest rajem dla żeglarzy, wioślarzy i kajakarzy. Począwszy od XIII w. spiętrzone z wód małej rzeczki Alster i jej jeszcze mniejszych dopływów jezioro Alster jest obecnie ulubionym miejscem spotkań osób, chcących odpocząć lub pobiegać. Hanzeaci rozkoszują się swoją oazą popijając "Alsterwasser". Nie znają Państwo? Jest to piwo z lemoniadą – w letnie dni tak orzeźwiające i pobudzające, jak sam Alster. W żadnym przypadku nie mogą Państwo przegapić jednej z niezliczonych przejażdżek po Alsterze – wodnych przejażdżek po mieście. Statki parowe, tzw. Alsterdampfer wypływają wielokrotnie w ciągu dnia z promenady Jungfernstieg (U/S-Bahn Jungfernstieg – stacja metra i kolei miejskiej Jungfernstieg) w rejs po Alsterze i kanałami, zapewniając wspaniały widok na miasto. Warto wybrać się również na spacer wokół Alsteru, to przecież tu znajduje się kilka najbardziej pożądanych lokalizacji Hamburga, jak i słynny Hotel Atlantik. Śródmieście i ratusz Między dworcem głównym a placem Gänsemarkt znajduje się nie tylko historyczne centrum Hamburga, ale również sklepy o markach uznanych na całym świecie. Nieważne, czy spaceruje się po kilkunastu zadaszonych galeriach handlowych czy przechadza po deptakach handlowych przy Mönckebergstraße, Spitalerstraße i Neuer Wall – żadne życzenia nie pozostaną niespełnione. Miłośnicy teatru będą świadkami największych osiągnięć sztuki teatralnej w Teatrze Thalia, w Niemieckim Teatrze i w operze. Także szlak muzeów (Kunstmuseums-Meile), między Alsterem a dzielnicą Oberhafen, wprawi Państwa w błogi stan rozmarzenia. Jungfernstieg → impresje Ulica Jungfernstieg nad rzeką Alster jest już od dawna ulicą handlową i promenadą Hamburga. Dawniej w niedzielę spacerowały tu całe rodziny i prezentowały swoje niezamężne córki ("Jungfern"). Dziś wszystko koncentruje się na zakupach w wielkich domach towarowych i ekskluzywnych sklepach. Pasaż centrum handlowego Hamburger Hof również znajduje się przy ulicy Jungfernstieg. Tu zakupy przeplatają się z wydarzeniami kulturalnymi: duże i małe wytworne sklepy prześcigają się wręcz w ekskluzywnych ofertach. Dalsze atrakcje wzdłuż ulicy Jungfernstieg to: sklepy obuwnicze, z galanterią skórzaną, akcesoriami podróżniczymi, poza tym znany dom towarowy "Alsterhaus" i zabytkowe budynki, takie jak budynek kina "Streit's"-Kino. A potem? To proste: bezpośrednio na końcu ulicy Jungfernstieg znajduje się jezioro Binnenalster, a tam na przystani czekają na Państwa statki... Ratusz Po tym, jak w roku 1842 hamburski ratusz spłonął całkowicie, rada miasta przeniosła się chwilowo do prowizorycznych pomieszczeń – chwila ta trwała 55 lat! Nowy ratusz został uroczyście otwarty w 1897 roku, dysponuje 647 pokojami i wspiera się na ponad 4000 dębowych palach. W przeciwieństwie do hanzeatyckiego stylu ratusz wyróżnia się bogato zdobioną fasadą, wzdłuż której ustawiono w sumie 20 posągów cesarzy. Ponad bramą główną napisane jest po łacinie: „Wolność, którą zdobyli przodkowie, niech godnie starają się zachować potomni.“ Kościoły Obraz miasta Hamburg kształtowany jest przez wieże głównych kościołów, Kościoła Św. Katarzyny, Św. Piotra, Św. Jakuba, Św. Mikołaja i Św. Michała – najsłynniejszego zabytku barokowej architektury sakralnej w północnych Niemczech. Kamień węgielny pod budowę Kościoła Św. Piotra przy dzisiejszym deptaku handlowym Mönckebergstraße został położony już w XII wieku, kościół został odbudowany po wielkim pożarze Hamburga w roku1842. Oprócz organów Arp-Schnitger-Orgel w Kościele Św. Jakuba warto zobaczyć także mozaikę ołtarzową projektu Oskara Kokoschki w Kościele Św. Mikołaja przy placu Hopfenmarkt, zburzonym w czasie II Wojny Światowej. Ruiny wieży pozostawiono jako pomnik. Natomiast w godzinach wieczornych można rozkoszować się bajecznym widokiem miasta z wieży "Michel“, będącej symbolem miasta Hamburg. → 5 kościołów, 132, 125, 132, 147, 116 metrów, i ratusz (pierwszy z lewej) 112. Historyczny Hamburg Stare Miasto jest rzeczywiście najstarszą częścią i dla wielu turystów główną atrakcją Hamburga. Najbardziej znane są z pewnością → Chilehaus oraz inne dawne placówki handlowe, Kontorhäuser, przy Burchardplatz, ale również Sprinkenhof, Mohlenhof i Meßberghof uchodzą za często obierane cele turystyczne. W niektórych miejscach bardzo dobrze daje się odczuć klimat starego Hamburga, np. na ulicy „Cremon” – znajdowały się tu niegdyś spichlerze oraz domy mieszkalne, wychodzące zarówno na śródmiejskie kanały jak i ulice tak, aby artykuły handlowe mogły być transportowane drogą wodną i lądową. Również „Deichstraße”, stara ulica kupiecka z biurami handlowymi i budynkami mieszkalnymi z XVII do XIX wieku, przypomina o starych czasach. Znajdujące się tu doskonałe restauracje i bary aż proszą się, aby do nich wstąpić. Kontorhausviertel - Dzielnica kontorów Kontorhausviertel to najstarsza w Europie dzielnica biznesowa powstała w pierwszych dekadach XX wieku, by obsłużyć prężnie rozwijającą się od końca XIX wieku dzielnicę handlową. Stanowi południową część Starego Miasta Hamburga. To prawdziwe zagłębie doskonałej ekspresjonistycznej architektury lat 20., na czele z budynkiem Chilehaus. "Michel" – symbol Hamburga Kościół Św. Michała (St. Michaelis), powstały w latach 1751 – 1762, jest nie tylko najsłynniejszym barokowym zabytkiem architektury sakralnej w północnych Niemczech, ale posiada także największy w Niemczech zegar wieżowy, z tarczami o obwodzie osiągającym ponad 24 metry. Wieża kościoła, "Michel", mierzy 132 metry i posiada platformę widokową, z której można w spokoju podziwiać panoramę portu i miasta. Codziennie o godzinie 10 i 21 można posłuchać hejnału z wieży. Krameramtswohnungen Historycznym zabytkiem architektonicznym i idylliczną cząstką starego Hamburga są sięgające XVII wieku Krameramtswohnungen, domy, wybudowane dla wdów po członkach cechu kupców bławatnych w bezpośrednim sąsiedztwie wieży Michel. Jedno z historycznych kupieckich mieszkań zachowało się w stanie pierwotnym i zostało kompletnie wyposażone przez Muzeum Historii Miasta Hamburg w sprzęty z czasów ok. 1850/60 r. w celach ekspozycyjnych. Trostbrücke (w górnej części kanału Nikolaifleet) Most Trostbrücke w hamburskim Starym Mieście łączy od roku 1266 miasto biskupie dookoła obszaru ulicy Domstraße, kościoła Św. Piotra oraz miasto hrabiowskie, założone przez Gustava III Adolfa, hrabiego Schauenburga, Stormarnu i Holsztynu. Dwie statuy na moście mają przypominać o jego inicjatorach. Giełda Budynek Giełdy Hamburskiej, najstarszy zresztą budynek tego rodzaju w Niemczech, połączony jest tyłem z tyłem budynku ratusza. Jest on udostępniony dla zwiedzających. Port Hamburski Około 13 000 statków z całego świata wpływa co roku do drugiego co do wielkości portu w Europie. Od terminalu statków rejsowych poprzez historyczną Dzielnicę Spichlerzy i pomosty wyładunkowe po nowoczesny port kontenerowy – wszędzie tu da się wyczuć wolność i zapach odległych krajów. W trakcie przejażdżki barkasem lub przy okazji zwiedzania jednego z legendarnych statków-muzeów turyści mają okazję przekonać się na własnej skórze, dlaczego Hamburgowi nadano przydomek "Brama do świata". Od lata 2007 r. można poznać kolejną, wyjątkową cząstkę hamburskiej historii portowej – w świecie emigrantów, muzeum „Ballinstadt”. Tam, gdzie w latach 1850-1939 ok. 5 milionów europejskich emigrantów rozpoczynało swą podróż do „Nowego Świata“, można teraz przeprowadzać badania na temat własnej rodziny. Hafencity Pomiędzy Dzielnicą Spichlerzy i portem, bezpośrednio w sercu miasta, na dotychczasowym obszarze portu powstaje nowa dzielnica: „HafenCity" – z pewnością największy i najbardziej interesujący projekt rozbudowy miasta w Europie. Do głównych atrakcji architektonicznych zaliczać się będzie również od 2010 r. filharmonia "Elbphilharmonie", nowa hala koncertowa, bezpośrednio na dachu jednego ze spichlerzy. Z tej spektakularnej budowli będzie można podziwiać nawet odległą panoramę Łaby oraz ok. 40 statków wycieczkowych, wpływających co roku do portu. Fischmarkt - Targ Rybny W niedziele, w godzinach od 5 – do, 9.30 (w półroczu zimowym od godziny 7) sprzedawane jest na najbardziej bogatym w tradycje targu w Hamburgu – od roku 1703 r. – prawie wszystko, co tylko można ze sobą zabrać. Począwszy od zakurzonego porcelanowego dzbanka, a na radosnej rodzince kaczek skończywszy, w cieniu stuletniej hali, w której niegdyś handlowano rybami (Fischauktionshalle) można nabyć wszystko. Nocne marki z ulicy Reeperbahn stoją tutaj nad brzegiem wody z bułeczkami, przełożonymi kawałkami smażonej ryby (Fischbrötchen) i gorącą kawą w dłoniach i czekają na powrót sił witalnych. Szczególnie popularny wśród rannych ptaszków, łowców promocji i turystów jest brunch w historycznej Fischauktionshalle przy dźwiękach jazzu, skiffle lub muzyki country and western. Znanym hamburskim oryginałem jest Aale-Dieter, sprzedawca węgorzy i innych rybnych delikatesów, bezustannie opowiadający kupującym i turystom dowcipy i inne historie. → http://www.youtube.com/watch?v=xdgznmplboM → http://www.youtube.com/watch?v=g-ybJ0nrphY → http://www.youtube.com/watch?v=tDNtE9OkfiU Speicherstadt - Dzielnica Spichlerzy Między rynkiem Deichtorhallen a dzielnicą Baumwall w porcie wolnocłowym położona jest stuletnia Dzielnica Spichlerzy, największy na świecie kompleks powiązanych ze sobą magazynów. Tu składowane są towary najwyższej jakości, jak np. kawa, herbata, przyprawy, tytoń, komputery, tu znajduje się także największy na ziemi magazyn dywanów orientalnych. Coś jeszcze znaleźć można za grubymi murami: romantyczną idyllę między kanałami śródmiejskimi, gotycką architekturą z cegły, osobliwymi ścianami szczytowymi i wieżyczkami – zwłaszcza, gdy Dzielnica Spichlerzy rozbłyskuje światłem po zmierzchu. Spacery po mieście wyjaśniają tradycyjną i współczesną pracę w Dzielnicy Spichlerzy. Natomiast w muzeum "Hamburg Dungeon" mogą Państwo przekonać się na własnej skórze o ciemnej stronie Hamburga – rozrywka z dreszczykiem! Miniatur Wunderland → Miniatur Wunderland jest największym modelem kolejowym w świecie. Znajduje się ono w zabytkowym magazynie w Speicherstadt. Na 1300 metrach kwadratowych powierzchni znajduje się w sumie 13 km torów w skali 1:87, na których działają 930 pociągi z 14 tys. wagonami sterowane cyfrowo. Inne dane: 1440 świateł sygnalizacyjnych, 3050 zwrotnic, 335 tys. świateł, 3660 budynków i mostów, 215 tys. figur, 8850 samochodów, 45 samolotów, 16 statków, 228 tys. drzew, 46 komputerów, 262 współpracowników, koszty 12 mil. € do lipca 2011. W wersji końcowej, które muzeum osiągnie w 2020 r., jego wielkość wzrośnie do 2300 metrów kwadratowych. Stary tunel pod Łabą Charakterystyczna, kwadratowa, kopulasta budowla przy pomostach wyładunkowych w dzielnicy St. Pauli ukrywa maszynerię obsługującą cztery ogromne windy, transportujące od 1911 r. zarówno ludzi, jak i pojazdy na głębokość prawie 24 metrów, gdzie następnie dwie rury tunelu prowadzą na południowy brzeg Łaby do dzielnicy Steinwerder. Godziny otwarcia dla samochodów osobowych: w dni powszednie od godz. 5.30 do 20, w soboty do godz. 16.30, w niedziele i święta nieczynne. Piesi i rowerzyści za darmo przez całą dobę! Blankenese Dawna wioska rybacka bezpośrednio nad Łabą jest popularnym celem wycieczek. Malownicze uliczki, kręte schody i ciasno usytuowane domki zapraszają do miłego spaceru. Ulica dworcowa (Bahnhofstraße) w dzielnicy Blankenese sprawia wrażenie samodzielnego małego miasteczka, z kościołem, cotygodniowym targiem, wieloma odpowiednio dobranymi sklepami, restauracjami i kawiarniami. Podczas przejażdżki po porcie będziecie Państwo mieli okazję rozkoszować się widokiem dzielnicy Blankenese z pokładu statku. Reeperbahn/ St. Pauli „Auf der Reeperbahn nachts um halb Eins...“ („Na Reeperbahn o wpół do pierwszej w nocy...“) Żeglarski romantyzm, który przywoływał niegdyś w swoich utworach niemiecki piosenkarz Hans Albers, należy w takim samym stopniu do historii Hamburga, jak wielki pożar z 1842 r. W dzielnicy St. Pauli utworzyła się w międzyczasie obok prostytucji, strip-tease’u i sex shopów alternatywna nisza kulturalna, a i teatr musicalowy znalazł tu odpowiednie miejsce do odgrywania przedstawień. "Mila grzechów" ("Sündenmeile") już od dawna nie jest wyłącznie adresem zasiedziałego przemysłu erotycznego. Coraz więcej młodych ludzi ze świeżymi pomysłami odkrywa dzielnicę domów publicznych i sąsiadującą z nią dzielnicę szańców ("Schanzenviertel") jako miejsce dynamicznego rozwoju grup niszowych. W dzielnicy St. Pauli widoczne są: handel i erotyka, budki z kebabami i azjatyckie przekąski, bary dla yuppies i dyskoteki dla punków, dawno osiadli mieszkańcy i tureckie rodziny, osoby chcące być na topie i osoby zrezygnowane, klub piłkarski "FC St. Pauli" i ulica portowa. Dzielnica z problemami, ale za to tętniąca życiem. Spróbujcie Państwo w dzielnicy St. Pauli znaleźć wielką wolność i to nie tylko tą w nazwie ulicy ("Große Freiheit"). Ogrody zoologiczne & parki Ogród zoologiczny Hagenbecka → www.hagenbeck.de • → www.hamburg.de (25 ha, zał. w 1907 roku, 210 gatunków zwierząt + 300 w tropikalnym akwarium, 1852 zwierząt + 14300 w tropikalnym akwarium). Prawdziwym hitem jest otwarty wybieg dla słoni. Karmienie tych szarych olbrzymów jest tam wyraźnie mile widziane – dotyczy to jednak wyłącznie owoców i warzyw. Najnowszą atrakcją jest akwarium pełne przygód. Tu zwiedzający mogą wyruszyć na ekspedycję, nurkować w najgłębszych → morzach tropikalnych oraz wejść do puszczy tropikalnej i podzwrotnikowej oraz do tajemniczych jaskiń i grot. Uwaga: 120x120 metrowe → "Morze polarne" dla niedźwiedzi, i innych arktycznych zwierzaków otwarte zostanie dopiero w czerwcu 2012!!! Planten un Blomen W centrum Hamburga znajdują się stare wały obronne oraz słynny zespół parkowy "Planten un Blomen" – wspaniały, bogaty w zieleń teren rekreacyjny z ogrodem botanicznym, palmiarnią i największym ogrodem japońskim w Europie. Idąc wzdłuż płynącej wody dojdziemy prosto nad jezioro parkowe, gdzie zainstalowane są organy wodno-świetlne. Od maja do września odbywają się tu w ciągu dnia zabawy na wodzie (Wasserspiele), a wieczorami kolorowe koncerty wodno-świetlne (farbige Wasserlichtkonzerte), (od maja do sierpnia codziennie o godz. 22, we wrześniu codziennie o godz. 21). → Plan parku. Park miejski Przy dobrej pogodzie na łące w parku miejskim wiele się dzieje: Dorośli i dzieci spotykają się tu, aby pograć w piłkę, urządzić piknik, poopalać się lub, aby popływać rowerkiem wodnym lub łódką wiosłową po jeziorze, znajdującym się w parku. W lecie na scenie na wolnym powietrzu odbywa się wiele koncertów z udziałem artystów z całego świata. Park warto jednak odwiedzić również wtedy, gdy pogoda nie jest najlepsza, m.in. dlatego, że znajduje się tu jedno z najstarszych planetariów na świecie. Dziś hamburskie planetarium wyposażone jest w najnowocześniejsze projektory, a odbywają się w nim regularnie pokazy nieba, symulacje, jak i przedstawienia teatralne i muzyczne. Cmentarz w Ohlsdorfie Hamburski cmentarz główny o powierzchni 405 hektarów jest po Chicago drugim co do wielkości cmentarzem na świecie. Około 17 kilometrów uliczek i dróżek prowadzi przez zadbany park hamburski z licznymi stawami i starymi drzewostanami, kuszący wielu spacerowiczów szczególnie w okresie kwitnienia. Kultura & imprezy Tradycja kulturalna tego hanzeatyckiego miasta sięga średniowiecza. Tacy poeci jak Klopstock, Lessing i Heinrich Heine oraz sławni na całym świecie kompozytorzy, a wśród nich Händel i Mahler, wywarli decydujący wpływ na hanzeatycką historię kultury. Gustav Gründgens swoją legendarną inscenizacją „Fausta“ Goethego tworzył tu historię teatru, a Beatlesi w Starclubie świętowali swój przełom. Począwszy od teatru improwizowanego, a na balecie Johna Neumeiera skończywszy na hamburskich scenach teatralnych po prostu wszystko jest możliwe. Oprócz trzech teatrów narodowych, w tym założonej w 1678 r. Hamburskiej Opery Narodowej, Teatru Niemieckiego i Teatru Thalia, ponad 50 muzeów oraz w sumie 313 scen teatralnych i muzycznych, variétés i kabaretów przyciąga publiczność bogatą ofertą kulturalną. Hamburg jest po Nowym Jorku i Londynie trzecim co do wielkości miastem musicalowym na świecie. 15 lat na deskach teatrów zapewniło "Cats" tytuł najdłużej odgrywanego musicalu w Niemczech, a produkcje, jak np. "Król lew" Disneya albo "Tarzan" zatroszczą się o kolejne sukcesy. Sześć największych scen muzycznych miasta gości codzienne przeciętnie do około 8 tys. widzów, a po ukończeniu budowy gmachu Elbphilharmonii i czwartego teatru musicalowego, liczba ich wzrośnie do 12 tysięcy dziennie. W Hamburgu znajduje się około 150 klubów muzycznych i dyskotek, a ilość imprez sportowych i kulturalno-rozrywkowych dochodzi do 180 dziennie. Ilość widzów na imprezach tylko czterech najpopularniejszych hamburskich klubów sportowych jest w sezonie rzędu 95 tysięcy na weekend. → Sporo informacji i filmów o Hamburgu na mypolacy.de 2012-04-07 (k) Mały przewodnik architektoniczny po Hamburgu → www.bryla.pl 2012-04-11 (k,a) Nowa dzielnica HafenCity HafenCity → Homepage Impresje → Videos. Fotografie panoramiczne i 3D → Kościół St. Michaelis → Hala koncertowa Laeiszhalle → Ratusz - virtualne wnętrze → Rathausmarkt - Rynek ratuszowy → Ratusz - dziedziniec → Stadtpark - Park Miejski → Panoramy (30) !!! → Panoramy (47) → Panoramy (74) → Barclaycard-Arena (Ex. Colorline-,O2World-Arena) → Barclaycard-Arena - Super!!! dla orientacji - Poczekaj aż załaduje i Kliknij na "Wähle einen Block" i wybierz blok → Hard Rock Cafe → Hale targowe → Hamburg Airport → Ballinstadt - Muzeum Emigracji → Z gmachu Emporio na Planten un Blomen und Alster → Z gmachu Emporio na City → Z gmachu Emporio na St. Michealis i tereny targowe 2012-04-11 → Imprezy w Hamburgu 10 maja 2012 → Imprezy w Hamburgu 11 maja 2012 → Imprezy w Hamburgu 12 maja 2012 → Imprezy w Hamburgu 13 maja 2012 → Imprezy w Hamburgu 14 maja 2012 → Imprezy w Hamburgu 15 maja 2012 Kliknąć na dole "alle Veranstaltungen anzeigen (228)" by pokazać wszystkie imprezy. Według mnie lepiej tu: → Imprezy w Hamburgu na hamburg-magazin.de Sport od maja W tych dniach nie ma prawie żadych pierwszoligowych imprez sportowych w Hamburgu bo zarówno piłkarze (ostatni mecz w Hamburgu 28 kwietnia) jak i hokeiści zakończą do końca kwietnia swoje rozgrywki ligowe. Ciekawa impreza sportowa to rozgrywany w tym roku 5 i 6 maja coroczny finałowy turniej pucharu Niemiec w piłce ręcznej, ale bilety już od dawna wyprzedane. HSV Hamburg Handball: 13 maja, Hamburg - Kiel (bilety wyprzedane) 16 maja, Hamburg - Gummersbach → "Hamburg Marathon" odbywa się w tym roku 29 kwietnia. Tenisowy "ATP-Turniej Hamburg" (International German Open) kiedyś odbywał się faktycznie w maju, ale od kilku już lat w lipcu. "Triathlon Hamburg 2012" w lipcu. Największy w Europie jednodniowy wyścig kolarski ProTour ("Vattenfall Cyclassics") w sierpniu. "German Derby" (wyścigi konne) w lipcu. "German Jumping & Dressage Derby" / Deutsches Spring- und Dressur-Derby (Jeździectwo, skoki przez przeszkody) 17-20 maja. 2012-04-11 → Następne Targi w Hamburgu 2012-04-11 (k,a) → Wizualne notatki poprzedników (Hamburg i Lubeka) → Atrakcje turystyczne Hamburg → 2,5 dnia w Hamburgu (Bardzo ciekawa relacja, mimo małych nieścisłości. Poza tym prawie żadnych fotek z centrum miasta, bo akcent na Łabę blisko centrum) → Hamburg na podroze.pl 2012-04-14 (k,a) Odpowiedzi "Ciekawe zaułki". Jest w śródmieściu i w Speicherstadt sporo dziedzińców/podwórek domów gdzie, akurat przechodząc, warto zajrzeć, n.p. Afrika-Haus (Große Reichestraße, warto pojść do samego końca), Gotenhof (wejście przy bramie Steckelhörn 11), Poststraße 14, Alte Postdirektion-Dammtorwall X Dammtorstrasse, i wiele innych. W Speicherstadt warto zajrzeć wszdzie gdzie to tylko możliwe, co w bramach, na dziedzińcach czy nawet do lokali, jak np. do "kawiarni" Kaffeerösterei (→ Kaffeerösterei). Takiej kawiarni to nawet w Wiedniu nie ma. Są dni z darmowymi imprezami na temat kawy. Prawdopodobnie każda kawa pijana w Polsce przechodzi przez Bremen lub Hamburg. W HafenCity jest nawet Centrum Kawy (Coffee Plaza, → Coffee Plaza, ale czy kompletnie gotowe i czy jakieś imprezy oferują to nie wiem (13.4.2012). "Gdzie nie warto chodzić bo akurat budują/remontują?" Hmmm ... remonty/budowy nie są takie, że nic zobaczyć nie można. Właściwie to buduje lub remontuje się zawsze coś przy każdej ulicy. Większe roboty to: cała ulica Dammtorstraße (ulica będzie gotowa we wrześniu, też dwa objekty które akurat kończą, ale po tym jak to ukończą ... zabiorą się za następne 3 objekty) i tzw. Katharinnenviertel przy ulicy Grimm. "Przystań promów Landungsbrücken". Latem jest z reguły tak, że jest dużo wiecej turystów wsiadających na prom 62 w kierunku na zachód/Finkenwerder (pomost/Brücke 3) niż na wschód/Sandtorhöft (pomost/Brücke 1, przy starym żaglowcu). Bym radził nawet chcąc brać prom na zachód, wsiąść jednak na ten przy pomoście/Brücke 1. Prom tak i tak za 10 minut wróci, ale ma sie dużo lepsze miejsca na pokładzie górnym. "Piwiarnie". Oprócz wspomnianego już lokalu → Gröninger jest też kilka dużych. Jeśli ktoś coś takiego lubi ;) Przykłady: 1. Pressehaus w dzielnicy kontorów Kontorhausviertel, dokładnie na rogu tzw. Placu Katedralnego (Domplatz), na zapleczu kościoła St.Petri. 2. → Hamborger Veermaster przy Reeperbahn obok Große Freiheit. 3. W starym zabytkowym budynku Landungsbrücken na jego wschodnim końcu (czyli po przeciwnej stronie gdzie mieści się Hard Rock Cafe), otwarto akurat nową trzypiętrową piwiarnię. Wczoraj mi jeden z kelnerów powiedział że taras otworzą prawdopodobnie między 20 a 26 kwietnia. → Blockbräu na facebooku "Celtic Woman w O2 World Hamburg 10 maja 2012". "Mecze hokejowe i piłki ręcznej w O2 World Hamburg". → 3D - Bilety hokejowe → Barclaycard-Arena - 3D Jak się tam dostać? Samochodem bym nie radził. Najlepiej metrem linii S21 lub S3 do przystanku Stellingen. Po wysiadce pójść na dole w lewo, przejść tunelem jakieś 200 metrów i tam czekają już Shuttle-busy. Transport trwa 5 minut, busy jadą od 18:00 na okrągło, a po imprezie jeszcze dobrą godzinę. Zabiorą was do areny nawet jeśli się spóźnicie (po 20:00, nawet 1 osobę). Inna możliwość to metrem linii U2 do przystanku Hagenbecks, i dalej busem linii 22 do przystanku Hellgrundweg. → Mapka Można też metrem S21 lub S3 do przystanku Eidelstedt i stamtąd 10-15 minut pieszo. Wychodząc z peronu: w lewo, iść ulicą (Schnackenburgallee) jakieś 450m do ulicy Farnhornstieg. Tu skręcić w prawo, przejść na drugą stronę ulicy, i iść mniej więcej 250m do miejsca gdzie po lewej stronie mały "lasek" z mostkiem. Tam wejść i po 100m już arenę widać. Kasy i wejścia są z drugiej strony przy stadionie HSV. Gdybyście po koncerciu Shuttle-bus przegapili, to albo tym busem 22 (przystanek przy skrzyzowaniu ulicy Hellgrundweg X Farnhornstieg po tej stronie ulicy gdzie arena, jedzie chyba co 30 minut, jechac do nastepnego przystanku metra), albo na piechotkę do przystanku Eidelstedt (nie Stellingen!). Są też oczywiście taksówki. Z powrotem do miasta linią S3 dojechać można np. do przystanku Reeperbahn. Polecam! :). Zawsze można kierować się tym co fani robią. Niektórzy wysiadają na przystanku Stellingen i biorą Shuttle-bus, niektórzy jadą do przystanku Eidelstedt i idą pieszo. Na meczach hokejowych warto być wcześniej, przynajmniej 30-45 minut, bo rozgrzewka ciekawa, są atrakcje audiowizualne, i atmosfera jest kompletnie inna niż na meczach piłki nożnej. Kto do tej pory tylko mecze piłki oglądał, to dla niego robią mecze hokejowe duże wrażenie, właśnie z tytułu atmosfery. Uwaga: W arenie jest w sumie 25 barów, restauracji i imbisów, ale ceny są dość wysokie. Przy wejściu kontrolują czy nie próbuje wnosić się butelek, itp. Kiedyś nawet nie można było wnosić jedzenia, jak jest teraz nie wiem bo wchodzę innymi wejściami. "Bischofsturm - Wieża biskupia". Tej wieży z XI wieku już nie ma, i chodzi tu jedynie o pozostałości fundamentu wieży wału obronnego miasta z XII wieku. Można je obejrzyć w piwnicy piekarni/kawiarni Dat Backhus przy ulicy Speersort 10 zaraz obok kościoła St. Petri → informacja muzeum. Te wykopaliska należą do jednej z placówek Muzea Archeologicznego mieszczącej się więc w kawiarni! Wstęp oczywiście wolny. → fotka Uaktualnione mapki: → Shopping w City → Kontorhausviertel - Dzielnica kontorów → Zwiedzanie City - ciekawe miejsca i ulice na czerwono Ciekawe miejsca i ulice w City z mapki (koniecznie = ***): Lombardsbrücke + przejście pod mostami do Kennedybrücke *** Ballindamm *** Jungfernstieg *** Neuer Jungfernstieg *** Colonnaden *** Gänsemarkt *** Bäckebreitergang *** Gängeviertel (na powyższej mapce miedzy Valentinskamp i na prawo od Bäckebreitergang. Miejsce urodzenia Jana Brahmsa) *** Johannes-Brahms-Platz (Laeiszhalle i Brahmskontor) Sievekingplatz ABC-Straße Neue ABC-Straße Hohe Bleichen *** Heuberg Gerhofstraße *** Große Bleichen *** Poststraße *** Bleichenbrücke i Adolphsbrücke *** Bleichensteg (mały mostek nad Bleichenfleet - między Poststraße i Bleichenbrücke) *** Neuer Wall *** Alsterarkaden *** Reesendamm *** Rathausmarkt (rynek z ratuszem) *** Bergstraße Alstertor Gertrudenkirchhof Mönckebergstraße *** Spitalestraße *** Kleine Johannisstraße Große Johannisstrasse Börsenbrücke Neß Trostbrücke *** Domstraße (między Alter Fischmarkt i Willy-Brandt-Straße) Afrika-Haus przy ulicy Große Reichenstraße Willy-Brandt-Straße przy Brandstwiete i dalej Zippelhaus Steckelhörn Wölbersteg (St.Nikolai) Reimerstwiete Cremon Deichstraße (z obu stron, to znaczy od wody i od ulicy) *** St.Michaelis i Krayenkamp 10 (Krameramtsstuben w bramie) *** Peterstraße (Neanderstraße) *** Hauptbahnhof St.Georgstraße i Holzdamm An der Alster Lange Reihe Hansaplatz Steindamm Poza tym Kontorhausviertel i Speicherstadt z HafenCity. W HafenCity ciekawe: Elbphilharmonie w budowie Sandtorhafen (pontony ze starymi żaglowcami i jachtami. Uwaga: w maju cumuje też sporo nowszych łódek) Magellan-Terassen z parkiem Marco-Polo-Terassen Maritimes Museum Spiegel (Ericusspitze) Punkt informacyjny o HafenCity Ciekawsze muzea w Speicherstadt: → Maritimes-Museum (największe na świecie muzeum morskie) → Speicherstadt-Museum (historia portu) → Hamburg Dungeon (atrakcje bardziej dla nastolatków) → Miniatur Wunderland (atrakcje bardziej dla dorosłych) → Dialog im Dunkeln (jak widzą i co czują niewidomi) → Gewürzmuseum - Spicy's (Muzeum przypraw) → Deutsches Zollmuseum (Muzeum celne) → Prototyp-Museum (~ 50 starych wyścigowych samochodów) Pozostałe muzea w Hamburgu (przykłady): → Kunsthalle → Kunsthalle (na polskiej wiki) → Bucerius Kunst Forum → Muzeum Etnograficzne * → Sztuki i Rzemiosła ** → Hamburg Muzeum (historii miasta) → St. Pauli Muzeum → Muzeum Portu → Helms-Muzeum - Muzeum Archeologiczne → Muzeum Emigracji → Planetarium Hamburg → Łódź podwodna U-434 → Panoptikum - Gabinet figur woskowych → HSV Muzeum Muzeum Etnograficzne (350 tys. eksponatów), Sztuki i Rzemiosła (500 tys.) i Maritimes Muzeum (40 tys. i ponad milion zdjęć), należą do największych swojego rodzaju na świecie. * Muzeum Etnograficzne ma następujące zbiory: Afryka (30 tys. eksponatów), Wschodni i środkowy Orient, Azja - w tym Japonia (5 tys. eksponatów), Oceania, Ameryka, Europa. Stałe wystawy: Indianie Ameryki Północnej, Skarby Andów, Sen o Bali, Sztuka starożytnego Egiptu, Afryka, Maski Mórz Południowych, Sztuka Maori. Poza tym na wystawach specjalnych można było w przeszłości obejrzeć między innymi skarby Tutanchamona i żołnierzy Terakotowej armii. Do końca roku (2012) pokazywana jest wystawa sztuki Majów. ** Muzeum Sztuki i Rzemiosła ma następujace oddziały: Świat antyczny, Średniowiecze i Renesans, Barok i Klasycyzm, Design, Fotografia, Modernizm, Grafika, Plakat, Secesja, Ceramika, Moda, Wschodnia Azja, Islam, Instrumente, Historyczna architektura wnętrz. UWAGA: W nocy z 28 na 29 kwietnia ma w Hamburgu miejsce tak zwana "Długa noc muzeów". 48 instytucji muzealnych w mieście jest otwartych od 18 do 2 w nocy i oferuje bogaty program imprez, w tym dodatkowe wystawy, oprowadzanie zwiedzających, gastronomia, muzyka live, taniec, filmy. Bilety 12€ → szczegóły → Aktualna pełna lista muzeów i tego typu placówek w Hamburgu (117) i w okolicy (182). Uwagi: niektore muzea z drugiej grupy podane jako leżące w okolicy, leżą faktycznie na terenie Hamburga (Medizinhistorisches Museum, St. Pauli-Muzeum, Büromaschinenmuseum, Seenotkreuzer "Hamburg", Museumsfeuerschiff "Elbe 1"). Muzea w następujących miejscowościach aglomeracji hamburskiej leżą na granicy miasta: Ahrensburg, Norderstedt, Reinbeck, Aumühle, Friedrichsruh, Rosengarten, Hittfeld, Buxtehude, Wedel, Winsen, Barsbüttel, Jork. Inne ciekawe dzielnice: Sternschanze (Schulterblatt, Schanzenstraße, Susannenstraße) Karolinenviertel/Karoviertel (Marktstraße, Karolinenpassage) St. Pauli (Reeperbahn i okolice, Łaba od Baumwall do Neumühlen) Altona (Ottensen), i Elbchaussee Rotherbaum, Pöseldorf, Harvesterhude Eppendorf Winterhude (Jarrestadt, kanały, Stadtpark z Planetarium) Harburg port (gruntowna przebudowa) Blankenese Ohlsdorf (największy cmentarz w parku na świecie, 391 hektarów) Wilhelmsburg (integracja czyli 90% obcokrajowców) Mundsburg z Hamburger Straße (700 m Shopping Mall) Ciekawsze parki: Planten un Blomen Stadtpark z Planetarium Park z cmentarzem Ohlsdorf Alsterpark (wokół jeziora Außenalster) Parki przy Elbchaussee, n.p. Jenischpark i Hirschpark (park jeleni) Rezerwat przyrody Heuckenlock Parki opisane na www.hamburg.de: → • Najciekawsze ze 120 parków w Hamburgu. → Parki Narodowe i Rezerwaty przyrody w Hamburgu (PDF) 2012-04-16 Ottensen (Altona) → Ciekawa dzielnica gdzie turyści raczej rzadko zaglądają. A szkoda bo wieczorem w letnie dni jest pełna życia. Zaraz obok → Bahrenfelder Straße gdzie nocujecie, → Foto-Dose, Bahrenfelder Straße 133. Jak serwisu godzinnego nie mają to się w sklepie zapytać gdzie w okolicy taki jest. Specjalne baterie i akumulatory do aparatów: Profesjonalny sklep fotograficzny Calumet, ale nie jest tani → Bahrenfelder Straße 260 Do stacji (metro) Altona jest z tego miejsca mniej więcej 400 m. Poza tym zaraz przy dworcu Altona (zachodnia strona dworca) jest bardzo duży i znany sklep firmy Conrad z dużym działem foto. Lepiej jednak jak jesteście w City na Mönckenbergstraße to zajrzeć do największego w Europie Saturna lub do Wiesenhavern. Ani Conrad ani Calumet nie robią odbitek! Nasze (też godzinne) odbitki robimy zawsze tu: → Jan Kopp, Fruchtallee 118 50 m od przystanku metra U2-Emilienstraße, Poniedz.-Piątek 9:00-18:00 10% drożej ale bardzo dobra jakość. Fabrik Do klubu → Fabrik jest od dworca około 500 m. → Może będzie akurat jakiś występ. → Miles Davis w "Fabryce", 1986. → Klip dobrze oddaje dzisiejszą atmosferę klubu. → Aktualny program. Najładniejszy park? Moim zdaniem jest nim park z cmentarzem Ohlsdorf → Strona parku • → na facebooku, ale zwiedzanie jest problematyczne ze względu na wielkość 391 ha. By go naprawdę cały zwiedzić to trzeba przejść z pewnością ponad 50 km, a może nawet prawie 100 (długość wszystkich dróg w parku wynosi 80 km, a ulic 17 km). Park został założony w 1877 roku, wszystkie style architektury i sztuki ostatnich 135 lat są więc w nim reprezentowane. Projekt parku zdobył na paryskiej Wystawie światowej w roku 1900 pierwsze miejsce w kategorii parków i ogrodów. Zwłaszcza pod koniec maja i w czerwcu jest przepiękny kiedy kwitną różaneczniki. Byłem tam 3 lub 4 razy ale nawet połowy nie zaliczyłem. Rowerem można się poruszać tylko przelotowymi ulicami. Na park Planten un Blomen w centrum trzeba przynajmniej 3-4 godzin, bo to też ok. 3 km do spacerowania. Wokół jeziora Außenalster jest 8 km. Zwiedzanie Hamburga z dachu autobusu (Stadtrundfahrt) Raczej coś dla 1-2 dniowych turystów. Start/koniec z dworca głównego, z placu przy ratuszu lub z przystanku Landungsbrücken. Trasy są podobne, i jazdy trwają od 90 do 120 minut. Ceny biletów od 12 do 16 euro. Są jazdy bez wysiadania, z wysiadaniem (i dalej tym samym busem), lub z wysiadaniem hop-off/hop-on i kontynuowaniem zwiedzania następnymi busami. Jeśli już, to bym polecił brać wycieczkę z objazdem Außenalster z wszystkich stron (więc nie jak na poniższym przykładzie 1 z youtube). → hamburg-city-tour.eu → stadtrundfahrthamburg.de → die-roten-doppeldecker.de → hansa-rundfahrt.de/ahr/top-tour.htm → Przykład 1 na youtube Czerwony piętrowy bus. Start na dworcu. Z perspektywy tej kamery prawie nic nie widać, poza tym... że Hamburg jest bardzo zielonym miastem. Na żywo widać faktycznie więcej. → Przykład 2 na youtube Kiepska pozycja w busie ale nieco inteligentniejszy filmowiec więc dużo więcej widać, m.in, też HafenCity / Spiecherstadt (komentarz częściowo w angielskim). 2012-04-24 Informacja raczej dla specjalistów od architektury ... W Hamburgu znajduje się około 30 tysięcy zabytkowych budynków. Pełna lista rozpoznanych zabytków (erkannte Denkmäler): → A-E → F-K → L-R → S-Z → Oficjalna lista zabytków → Zabytkowe objekty w dzielnicy Hamburg-Mitte → Lista kontorów w City (160) Nawet krótkie i na zapleczu dużych i znanych ulic znajdujące się małe uliczki kryją niekiedy naprawdę ciekawe objekty, jak np te przy ulicy → Feldbrunnenstraße • → na Street View. Te ulicę warto obejrzeć przy okazji zwiedzania muzeum Etnograficznego (Völkerkundemuseum) przy ulicy Rothenbaumchaussee która biegnie równolegle jakieś 100 m wzdłuż, lub zwiedzania właśnie ulicy Rothenbaumchaussee od przystanku Dammtor do znajdującej się na jej północnym końcu dzielnicy Eppendorf. Zwiedzając dzielnicę → Rotherbaum jest jednak mały problem, bo równolegle do Rothenbaumchaussee biegnie też równie ciekawa ulica Mittelweg (→ na Street View), gdzie jest też bardzo uroczy Pöseldorf / Milchstraße z knajpkami i galeriami sztuki. Wracając do Feldbrunnenstraße ... Ciekawą historię ma na przykład budynek przy ulicy Feldbrunnenstraße, znany jako → Villa Ballin Jest on typowym budynkiem wspomnianego juz przeze mnie stylu hamburskiej architektury ("Styl Hamburski") z początków XX wieku, i często dlatego podawany jest jako jej klasyczny przykład. Grupy architektów zwiedzające Hamburg często robią tu przystanek. Dzisiaj mieści się tam jakaś organizacja Unesco. Była to prywatna willa gdzie mieszkał Albert Ballin, który był na przełomie XIX i XX wieku największym armatorem na świecie organizującym emigrację z Europy to USA, tzn za czasów, kiedy Hamburg był największym portem świata. W tym domu popełnil też pod koniec pierwszej WŚ samobójstwo. Szczegóły tu: → Albert Ballin w Wiki Ludzie w Hamburgu często mylą dwa objekty: Ballin-Haus (Villa Ballin) z Ballinhaus ... Jeden z najbardziej znanych gmachów w Kontorhausviertel sąsiadujący z Chilehaus nazwano wówczas w 1924 roku Ballinhaus, ale Hitlerowcy zmienili później jego nazwę na Meßberghof. Tak już po wojnie zostało, może dlatego, że stacja metra przy gmachu nazywała się już zawsze Meßberg,a poza tym Albert Ballin "otrzymał" po wojnie swój reprezentacyjny bulwar Ballindamm. Między muzeum Etnograficznym i willą Alberta Ballina przy Feldbrunnenstraße mieści się Yuyuan, piękny ogród chiński z herbaciarnią bedącą kopią słynnego pawilonu w Szanghaju o tej samej nazwie → foto. 2012-04-26 Lista, ze zdjęciami, → wszystkich mostów na terenie Hamburga, nad rzeką, jeziorem i kanałem Alster (55). Kulturalna → mapa Hamburga. The Vancouver Sun → Hamburg, Germany - a photo essay of my first impressions.
Miniatur Wunderland → W internecie Nowa wystawa/diorama o historii europejskiej cywilizacji, otwarta dzisiaj, 26 kwietnia 2012. → Opis 8 dioram po niemiecku ze zdjęciami oraz filmem. Wszystkie objekty bez wyjątku ręcznie wykonane (2500). → Miniatur Wunderland na facebook. Fotoimpresje. W niedzielę 29 kwietnia o 19:05 jednogodzinna relacja w TV na Pro7. 2012-04-27 Maritimes Museum 28 kwietnia, 21:00, przy Muzeum Morskim w HafenCity → Intel 3D-Tour 3D-projekcje od 22:00 → Przedsmak 2012-05-02 Jeszcze może tak dla informacji bo jeszcze chyba o tym nie wspomniałem, a w przewodnikach też raczej o tym nie piszą. Przykłady dzielnic miasta, od najbiedniejszych do najbogatszych, chociaż jeśli chodzi o architekturę to ciekawe objekty są wszędzie, tyle że w tych bardziej bogatych budynki są z reguły nieco lepiej utrzymane: Wilhelmsburg Karoviertel Altona-Ottensen Sternschanze Eimsbüttel Winterhude Eppendorf Blankenese Rotherbaum i Harvesterhude Altona wzdluz ulicy Elbchaussee (Elbchaussee lepiej zwiedzać późną jesienią lub wczesną wiosną bo latem gęsta zieleń zasłania widoki na budynki i pałacyki. Z drugiej strony jest tam też wiele parków lepiej nadających się do zwiedzania latem...) Takie również ciekawe dzielnice jak Bergedorf, czy Harburg trudno jednoznacznie sklasyfikować, bo są za duże. Turyści z krajów Europy wschodniej zwykle zaczynają zwiedzanie od dzielnic biedniejszych i to nawet niekiedy kosztem City, a do Eppendorfu czy Blankenese rzadko już zagladają. Ci z Azji, Australli, Ameryki Płn, czy Europy zachodniej zaczynają z reguły dopiero w Sternschanze i kończą przy Elbchaussee. Nic dziwnego, że tam też znajdują się amerykański (Harversterhuder Weg) czy duże azjatyckie (Elbchaussee) konsulaty. Polskie biuro konsularne znajdowało się kiedyś przy ulicy Lange Reihe (bardzo blisko waszego hotelu, numeru nie pamiętam bo biuro podroży Polonia też przenieśli pod inny numer przy tej samej ulicy), ale jak zrobili normalny polski konsulat to go przenieśli do dzielnicy Steilshoop → w internecie. Trzy nowe panoramy: → Z gmachu Emporio na Planten un Blomen und Alster → Z gmachu Emporio na City → Z gmachu Emporio na St. Michealis i tereny targowe → Live z Emporio na Elbphilharmonie → Live z Emporio na City 2012-05-02
Linki → Hafengeburtstag w internecie → PDF plik z informacjami → Program do wydrukowania 11 maja piątek (PDF-plik, też w angielskim → Program do wydrukowania 12 maja sobota (PDF-plik, też w angielskim) → Program do wydrukowania 13 maja niedziela (PDF-plik, też w angielskim) → Program - Speicherstadt i HafenCity W tym roku znowu zawita na Hafengeburtstag Dar Młodzieży,
→ PDF pliktakże Alexander von Humboldt II, Star Flyer, Krusenstern, Mir i 300 innych. → Wszystkie statki z zapewnionym miejscem do cumowania → Statki w Sandtorhafen (PDF Plik) → Polski Portal Morski - Relacja z 2009 roku → Hafengeburtstag 2012 na facebook → www.hamburgcruise.de → www.hamburg-tourism.de → Informacja gazety Hamburger Abendblatt → Na żaglowiec i w rejs! → Ciekawe oferty Adler-Schiffe ... → ... np na pokładzie parowca z napędem kołowym "Freya" z 1905 roku! → Hafen Rock → Zwiedzanie portu nieco inaczej → Oferta Segler Magazin → Więcej pociągów i busów → Hafengeburtstag z hotelu Empire Riverside - "20Up Skybar", 90m, konieczna garderoba → AIDA Cruises nowym głównym sponsorem → Skąd najlepiej oglądać parady żaglowców? Mój faworyt:obok teatru po drugiej stronie Łaby. → Minuta live (webkamera) co godzinę z nabrzeża ... jeśli reklama na początku nie denerwuje → Aktualne pozycje statków (radar) Sceny i programy występów artystycznych (miejsce na planie) → Rewe-Bühne (4) → Indien Festival (7) → Astra Hafenrock (8) → Gipsy Lounge (9) → Jolly Roger-Bühne (10) → Rustikales Fischerdorf (11) → Fischauktionshalle (3) → Brücke Hamburg - NDR 90,3 & Hamburg Journal-Bühne (14) → Bühne Hansedorf (22) → Schatz-Insel (25) → Museumshafen Oevelgönne (Oevelgönne) → Fischerdorf am Berg (Fischmarkt, naprzeciwko Fischauktionshalle) → Traditionsschiffhafen (HafenCity, Magellan tarasy) → Info na stronie Fun-Fair Ubiegłoroczny Hafengeburtstag odwiedziło 1,52 miliona gości, a 68% z ponad 700 tysiecy turystów spoza Hamburga, odwiedziło miasto wyłącznie z powodu tego festynu. Przeciętna długość pobytu w Hamburgu wyniosła 2,1 dnia, a przeciętny czas spędzony na nabrzeżu wyniósl 7,4 godz. Takiego chrztu żaden statek w historii jeszcze nie miał! 12 maja odbędą się chrzciny AIDAmar, a chrześniaczce towarzyszyć będą 3 siostry: AIDAluna, AIDAblu i AIDAsol. → Aida küsst Hamburg ... czyli kto najładniej potrafi całować? → Światowa premiera → Chrzciny na facebook Queen Mary 2 będzie na Hafengeburtstag 13 maja, a poza tym odwiedzi Hamburg 15 (razem z Queen Elizabeth) i 25 lipca oraz 12 i 19 sierpnia. Hafengeburtstag w telewizji (sat) → NDR - Piątek, 11 maja 20:15-21:15 → NDR - Sobota, 12 maja 17:00-18:00 → NDR - Sobota, 12 maja 22:00-23:00 → NDR - Niedziela, 13 maja 18:00-18:45 → NDR - Livestream → Phoenix - Sobota, 12 maja 14:00-18:30 → Zwiedzanie żaglowców
Wskazówka: na www.lilicon.de -> różne -> 4 znaleźć można sporo faktów dotyczących miasta (niem.), a pod -> 5 webkamery i linki. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
